خبر می رسد که نسیم رحمانی فر، دختر دوستم جمشید، توی هواپیما بوده، دلم می ریزد. جمشید نیروی داوطلب و مخلص دوران جنگ بوده و  دردهای انقلاب و جنگ بر جسم و روحش به یادگار مانده است. حالا هم سال هاست که با بیماری سختی دست و پنجه نرم می کند و نوبت به نوبت گرفتار شیمی درمانی و بیمارستان است. او پاکدست است، دارایی و جوانی اش را به مردم سرزمینش هدیه کرده و بعد از این همه سال، مستاجر است. حالا من باید به او زنگ بزنم و تسلیت بگویم؛ سخت ترین کار دنیا! می ترسم. شرم دارم. انگار این من بوده ام که باعث سرنگونی هواپیما شده ام. بعد به خودم می گویم شاید هم واقعا تو و نسل تو در حق نسیم و نسیم ها کوتاهی کرده اید.

 سرانجام وقتی بچه ها می گویند که جمشید توی خانه اش نشسته و همه به دیدارش می روند، جرئت می کنم و با همسرم به خانه جمشید می رویم. توی راه نمی دانم از کجا به یاد کتابی کودکانه  به نام «نسیم دختر باد» می افتم.

جلوی در خانه، در هیاهوی پلاکاردها و بنرها، وحید تابش را می بینم. وحید می گوید: «دختر من و جمشید در دوران مدرسه هم کلاسی بودند». از پله های آپارتمان بالا می رویم و وارد خانه می شویم. چون سروکارم با هنر است، اولین تصویری که از خانه در نگاهم می نشیند، تابلوهای زیبای نقاشی است که نسیم کشیده. بعد تصویر سیاه پوشان مات و عزاداران درهم شکسته به چشمم می آید. مادر نسیم در گوشه ای، میان حلقه بازوان چند بانوی داغدار نشسته و بهت زده و بی قرار است. او را با آرام بخش و سرم نگه داشته اند. امین، برادر نسیم، هم مبهوت مانده و گویی حاضر نیست اشک بریزد. ما با جمشید گریه می کنیم و او درددلش آغاز می شود:

«من با بچه هایم رفیقم و کاش نبودم. گاهی من و نسیم یک ساعت با هم قدم می زدیم و می رفتیم توی یک کافی شاپ می نشستیم  و حرف می زدیم. می گفتم بابا چرا تا نیمه شب چراغ اتاقت روشن است؟ چقدر درس می خوانی؟ و او می گفت این طوری آرامش بیشتری دارم. وقتی به عنوان دانشجویی نخبه، هم کارشناسی ارشد مکانیک و هم کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی را از دانشگاه پلی تکنیک گرفت، در مقطع دکترای همان دانشگاه پذیرفته شد، اما به این نقطه رسید که برای ادامه تحصیل به خارج برود. می گفت اوضاع ایران مناسب نیست. استادش هم گفت که این دختر بهتر است در دانشگاهی خارج از ایران ادامه تحصیل بدهد. با این همه، نسیم به من گفت: «بابا اگه یک کلمه بگی نرو نمی رم». من قبول کردم و مادرش هم با همه دلتنگی هایش تسلیم شد. از چند کشور از جمله آمریکا برایش پذیرش آمد، اما گفت آمریکا نمی روم چون ممکن است شماها نتوانید به آنجا سفر کنید و خودم هم برای آمدن محدودیت داشته باشم. دانشگاه آلبرتا در کانادا را انتخاب کرد. یکی، دو روز پیش از ماه مبارک امسال یعنی سال نودوهشت، به کانادا رفت و چند روز بعد از آنجا برایمان نوشت که الان نزدیک افطار است و به حسینیه ای در اینجا آمده ایم. از اردیبهشت تا همین دی ماه که نسیم یک ماه به ایران آمد، مادرش تمام این هشت ماه را گریه می کرد و می گفت نمی توانم جای خالی نسیم را توی خانه ببینم. با اینکه هر روز با نسیم از طریق اسکایپ حرف می زدیم، باز هم مادرش بی تاب بود». جمشید ادامه می دهد: «یکی از استادهایش توی دانشگاه آلبرتا گفته است نسیم این توانایی را دارد که در کلاس دانشجویان ارشد تدریس کند. استاد دیگری به نسیم ماموریت داده بود که بعد از برگشت از ایران به جای او به دانشگاه مونترال برود و کنفرانس بدهد» و با اندوه می گوید: «من سال هاست با مقاومت، بیماری سختم را از رو برده ام. دکترم می گوید جمشید تو واقعا بچه پررویی! اما حالا دست هایم را بالا می گیرم و می گویم کم آورده ام. روز حادثه، خودم نسیم را به فرودگاه بردم. قبل از اینکه از هم جدا شویم، به من گفت: «بابا یک چیزی توی دلم مانده که می خواهم به تو بگویم و آن اینکه تو با همه اعتقاداتی که داری، هیچ وقت چیزی را به من تحمیل نکردی» و من گفتم خوشحالم بابا که تو را توی رودربایستی نگذاشتم. خواستم خودت انتخاب کنی. بعد نسیم را تا پای گیت رساندم. از گیت رد شد و بعد ارتباط ما با واتس اپ ادامه پیدا کرد. هواپیما تاخیر داشت». جمشید گوشی اش را روشن کرد و آخرین پیام های واتس اپی را که بین خودش و نسیم ردوبدل شده بود، نشانم داد. من زیاد توی حریم خصوصی پدر و دختر ورود نکردم. فقط چند پیام آخر را خواندم. هواپیما حدود ۴۵ دقیقه برای حرکت تاخیر داشته است. بعد از رفع اشکال، نسیم نوشته بود: «بابا انگار دیگه هواپیما در حال حرکت و پروازه». آخرین جمله نسیم این بود که: «بابا دوستتون دارم». و جمشید هم آخرین تصویر عاشقانه را در پاسخ برایش فرستاده بود.

شب های دیگر هم یکی، دو بار به جمشید و خانواده اش سر می زنم. از خودم می پرسم: آیا جمشید تاب می آورد؟ او را کنار می کشم و می گویم: «اگر تو از پا بیفتی، خانواده ات هم از پا می افتند» و او می گوید: «برای همین نیمه شب ها از خانه بیرون می زنم و گریه می کنم». 

کجایی نسیم مهربان

 دکتر مهدی حجوانی

شنبه ۲۱ دی همه چیز روی سرم آوار می شود چون می شنوم که هواپیما را موشک خودی هدف قرار داده! جمشید می گوید از خانه بیرون زده ام و در کوچه ها سراسیمه می گردم. از خانواده ام خجالت می کشم که برگردم به خانه.

دوشنبه بیست وسوم باخبر می شویم که پیکر نسیم از طریق دی ان ای شناسایی شده و سه شنبه تشییع می شود.

سه شنبه عجیب ترین تشییع جنازه عمرم را می بینم: بی سروصدا و غریبانه! آیا تشییع جنازه کسی که او را شهید خطاب کرده اند باید این قدر پنهانی سر هم شود؟ اعلام شده که امکان غسل جنازه نیست و در خود پزشکی قانونی تیمم شده است. ساعت ۱۱ بروید سالن تطهیر تا نماز خوانده شود. می روم. غوغای جمعیت است، مثل همیشه. اما مردم برای رفتگان خودشان جمع شده اند و خبری از نسیم نیست. محمد جودت، حاج امیر غنوی و احمد تاجفر را می بینم. فکر می کنیم بقیه هنوز نرسیده اند. در خیالم این طور تصور می کنم که الان دوستان و بستگان می رسند و نسیم را تحویل می گیرند و تابوتش روی موج شانه ها حرکت می کند. بعد مردم غریبه می فهمند که او از قربانیان سقوط هواپیماست. 

برای همین لحظاتی عزیز خود را رها می کنند و با نسیم همراه می شوند و موج باشکوهی به راه می افتد. اما اینها خیالات است. چند دقیقه بعد پسری جوان که نمی شناسمش، از وسط جمعیت داد می زند: نسیم رحمانی فر؟ من خیالاتم را رها می کنم و می پرسم ها! کجاست؟ می گوید: «بروید قطعه هفتاد» و دیگر آن جوان را نمی بینم. 

قطعه  هفتاد  از  قدیمی ترین  و فراموش شده ترین  قطعه هاست و کنار متروی بهشت زهرا واقع شده. زنگ می زنم به جمشید و او تایید می کند که جمعیت در قطعه هفتاد منتظر آمدن نسیم ایستاده اند. می رویم آنجا. جمعیت زیاد است. یک ساعت طول می کشد تا تابوت را بیاورند. جمعیت دلش نمی آید این گل پرپر را به سوی خاک پیش ببرد. می خواهند این آخرین وداع، طولانی تر شود. مادر نسیم را مثل جنازه، کشان کشان این طرف و آن طرف می برند. دانشجویان دختر دانشگاه پلی تکنیک و شاید جاهای دیگر، عکس زیبایی از نسیم را به سینه زده اند. نماز را برخلاف عرف معمول در خیابان و کنار قطعه هفتاد پشت سر حاج امیر می خوانیم. سرانجام او را به خاک می سپارند. همیشه گفته اند که خاک سرد است، یعنی بازماندگان وقتی عزیزشان را به خاک بسپارند کمی آرام می شوند. آیا دل بازماندگان نسیم آرام می گیرد؟ نمی دانم. در پایان مراسم، جمشید با قامتی که انگار خمیده تر شده، پای بلندگو می رود و چند کلمه با مردم حرف می زند. اول بابت حضور همه تشکر می کند. بعد می گوید: «این موشک فقط به هواپیما نخورد. به قلب ۱۷۶ خانواده اصابت کرد» و اضافه می کند: «ما نسیم را دو بار از دست دادیم. یک بار روز چهارشنبه که خبر سقوط هواپیما را دادند و بار دوم روز شنبه که خبر اصابت موشک را شنیدیم و البته بار دوم خیلی سخت تر و تلخ تر بود» و حرف آخرش این است که «از خون دخترم نمی گذرم».

به خانه برمی گردیم و همه چیز تمام می شود. واقعا تمام می شود؟

حالا در خیابان ایستاده ام و به کوه های شمال که پیش روی من برافراشته اند خیره شده ام. برف، کم و بیش بر شانه رشته کوه های البرز نشسته. آیا ما از کوه ها درس می گیریم؟ سرفه ام می گیرد. سرفه ها امانم را بریده اند. آیا این آلودگی هوا که شهر را برداشته، سرانجام ما را به زانو درخواهد آورد؟ آیا در مصاف با آلودگی اخلاقی که زندگی ما را برداشته، زانو خواهیم زد؟ به این خوشم که همه آلودگی ها را وزش نسیم از میان می برد. کجایی نسیم مهربان؟ کجایی عمو؟ به پرچم های ایران و شاخه های درختان عریان خیره می شوم. هنوز با وزش نسیم برای ما دست تکان می دهند و ما را به زندگی می خوانند. کم کم دی ماه را پشت سر می گذاریم و روزهای زمستان می گذرند و بهار در راه است. اما نمی دانم که بهار بی نسیم، چه جور بهاری خواهد شد. آیا بهار با ما قهر کرده؟ آیا نسیم از ما رنجیده؟ آیا شکوفه ها دیگر نمی شکفند؟ رودخانه نیست؟ طراوت جنگل نیست؟ رنگین کمان نیست؟ شادی نیست؟ آیا ما داریم در خود فرو می رویم؟ در خود غرق می شویم؟ در خود می شکنیم؟ دوست ندارم این طور فکر کنم. دوست دارم ما مردم مثل جمشید، بچه پررو باشیم و بیماری را از رو ببریم و این بار بیماری جامعه خود را. نباید از پا بیفتیم. کوه های باوقار البرز در گوشمان زمزمه می کنند که این طورها هم نیست که دنیا به آخر رسیده باشد. ما نمی شکنیم. زندگی ادامه دارد. روزهای بهتری در راه اند. هنوز آسمان هست، جنگل هست، پرنده هست، باران هست، رنگین کمان هست و شادی هست. بهار در راه است و نسیم… نسیم هنوز می وزد… نسیم، دختر باد.  

منبع : روزنامه شرق به قلم دکتر مهدی حجوانی